Cơn Bão Giáo Dục Tư Nhân Ở Hàn Quốc: Liệu Có Thể Phá Vỡ Chủ Nghĩa Trọng Bằng Cấp?

Hàn Quốc đang chứng kiến làn sóng giáo dục tư nhân (gọi tắt là “sưu giáo”) ngày càng khốc liệt, với những khái niệm như “thi cử tuổi 4” nối tiếp “thi cử tuổi 7”, cuốn cả phụ huynh lẫn học sinh vào vòng xoáy áp lực. Khái niệm “Hagwon” (học viện tư nhân) đã được báo chí quốc tế như Financial Times gọi tên như một “đặc sản tiêu cực” của Hàn Quốc, cùng với “Chaebol” (tập đoàn gia đình trị) và “Gapjil” (lạm quyền). Liệu hệ thống giáo dục này đang đưa xã hội Hàn Quốc về đâu?  Phải chăng phụ huynh và học sinh đang là nạn nhân chính trong cơn bão này? 

Thực trạng sưu giáo: Áp lực từ tuổi mẫu giáo

Một phụ huynh chia sẻ: “Sau khi cho con học mẫu giáo tiếng Anh, tôi cảm thấy không thể dừng việc cho con học thêm. Nghe mọi người nói về việc gửi con đến học viện này nọ, tôi sợ con mình tụt lại nên cũng phải theo.” Một phụ huynh khác bộc bạch: “Tôi chỉ mong con khỏe mạnh và vui vẻ, nên chỉ cho con học thêm khi thật sự có nhu cầu. Nhưng giữ được quan điểm đó trong quá trình nuôi con là điều không dễ chút nào.”

Một nhân viên văn phòng kể lại cảm giác sững sờ khi nhìn thấy ở hiệu sách những cuốn tài liệu ôn luyện cho trẻ vào lớp 1, với nội dung từ “phòng y tế là gì” đến “ngày hội thể thao diễn ra khi nào”. Điều này phản ánh thực trạng đáng lo ngại: trẻ em Hàn Quốc đang bị cuốn vào guồng quay học tập từ rất sớm.

Sưu giáo không chỉ là câu chuyện riêng của từng gia đình mà còn kéo theo hệ lụy xã hội sâu rộng như tỷ lệ sinh thấp và già hóa dân số. Nhiều phụ huynh chấp nhận hi sinh tài chính cá nhân, thậm chí không chuẩn bị cho tuổi già để đầu tư cho con cái. Trong khi đó, thế hệ trẻ, chứng kiến áp lực đè nặng lên mình từ nhỏ, ngày càng do dự khi nghĩ đến việc sinh con.

Hồi chuông cảnh báo từ 10 năm trước

Ngay từ năm 2014, tờ New York Times đã cảnh báo qua bài viết “Cuộc tấn công lên trẻ em của chúng ta”. Bài báo nêu rõ: “Dù thế giới có thể xem Hàn Quốc là hình mẫu giáo dục, nhưng hệ thống này lại che giấu một mặt tối. Những bà mẹ quá khích, các trung tâm luyện thi và giáo viên độc đoán tạo ra kết quả ấn tượng, nhưng cái giá phải trả là sức khỏe và hạnh phúc của học sinh. Đây là một hình thức lạm dụng trẻ em.”

Sau một thập kỷ, tình hình dường như vẫn không có chuyển biến tích cực. “Thi cử tuổi 4” – kỳ kiểm tra để vào lớp mẫu giáo tiếng Anh tại các khu vực nổi tiếng về giáo dục như Đại Chi – đang gây chú ý. Những bài kiểm tra khó nhằn khiến nhiều phụ huynh phải cho con ôn luyện từ 3-4 tuổi. Nếu trước đây “thi cử tuổi 7” đã từng gây sốc, thì nay độ tuổi “sưu giáo” lại càng được đẩy xuống thấp hơn.

• Lưu ý: “Lớp mẫu giáo tiếng Anh” không thuộc hệ thống giáo dục mầm non theo Luật Giáo dục Mầm non, mà là các học viện tư nhân được quản lý theo Luật Học viện, chuyên giảng dạy tiếng Anh cho trẻ nhỏ. Trong bài viết, cụm từ này được sử dụng để dễ hiểu hơn.

Nguyên nhân của cơn sốt sưu giáo

Sưu giáo lan rộng xuất phát từ kỳ vọng lớn của phụ huynh muốn con vào đại học danh tiếng, cộng với chiến lược kinh doanh tinh vi của các học viện tư nhân, nhắm vào đối tượng ngày càng nhỏ tuổi. Các lớp mẫu giáo tiếng Anh danh tiếng – thường do các học viện ngôn ngữ lớn điều hành – có mức chi phí đắt đỏ (từ 200–300 triệu won/tháng, bao gồm học phí, ăn uống, xe đưa đón, tài liệu), nhưng vẫn luôn trong tình trạng cạnh tranh khốc liệt.

Bà Kim Myung-shin, Giám đốc Viện Nghiên cứu Giáo dục Công dân, nhận định: “Khi số lượng học sinh giảm, các học viện bắt đầu nhắm đến đối tượng nhỏ tuổi hơn. Họ khai thác nỗi lo sợ của phụ huynh về việc con mình bị tụt lại phía sau, và tạo ra chiến lược tiếp thị đánh vào tâm lý hoang mang.”

Con số biết nói cho thấy xu hướng này đang tăng nhanh. Theo văn phòng nghị sĩ Jo Jung-hoon (Đảng Sức mạnh Quốc dân), năm 2023, cả nước có 843 lớp mẫu giáo tiếng Anh, tăng 37% so với năm 2019 (615 cơ sở). Trong khi đó, số lượng nhà trẻ giảm 22,5% (từ 37.371 còn 28.954) vì thiếu trẻ theo học – một nghịch lý đáng lo ngại.

Góc nhìn 1: “Hagwon” – nỗi xấu hổ quốc gia

Nhiều hãng truyền thông quốc tế đã lên tiếng về hiện tượng “sưu giáo” ở Hàn Quốc. Financial Times (Anh) tháng 3/2025 viết: “Cạnh tranh học tập khốc liệt tại Hàn Quốc khiến một nửa trẻ dưới 6 tuổi phải theo học tại các học viện tư nhân. ‘Hagwon’ trở thành ngành công nghiệp khổng lồ, gia tăng áp lực tài chính cho các gia đình và góp phần khiến người dân không muốn sinh con.”

Trước đó, năm 2023, CNN (Mỹ) cũng đưa tin: “Học sinh Hàn Quốc thường đến học viện sau giờ học và học đến tận khuya. Ngay từ khi biết đi, trẻ đã được định hướng vào các lớp mẫu giáo tư thục đắt đỏ. Hệ quả là bất bình đẳng giáo dục, vấn đề tâm lý ở giới trẻ và tỷ lệ sinh giảm mạnh.”

“Hagwon” đang dần trở thành một từ mang nghĩa tiêu cực, đi cùng với “Chaebol” và “Gapjil” trong cái nhìn của quốc tế về Hàn Quốc.

Góc nhìn 2: Thi cử tuổi 4 và nguy cơ lạm dụng trẻ em

Nhiều chuyên gia cho rằng, giáo dục tư nhân quá mức chính là một hình thức lạm dụng trẻ em. Giáo sư Shin Eui-jin (Đại học Yonsei, chuyên ngành Tâm thần nhi) cảnh báo: “Giai đoạn mầm non là thời kỳ phát triển vùng não chịu trách nhiệm kiểm soát cảm xúc, xung động và sự đồng cảm. Nếu trẻ không được phát triển đúng trong giai đoạn này, khi bước vào tuổi dậy thì, các em có thể gặp những rối loạn nghiêm trọng.”

Bà Shin nói thêm: “Tỷ lệ tự tử tăng ở thanh thiếu niên hiện nay có liên quan đến việc trẻ không được xây dựng khả năng phục hồi tâm lý từ nhỏ. Nếu thế hệ lớn lên trong môi trường áp lực như hiện tại, 10–20 năm sau, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng. Thi cử tuổi 4 không chỉ là hiện tượng xã hội – mà cần được nhìn nhận là một hình thức lạm dụng trẻ em và bị nghiêm cấm.”

Số liệu cũng phản ánh mối lo ngại này. Năm 2023, tỷ lệ tự tử ở nhóm tuổi 10–19 là 7,9 trên 100.000 người, tăng 9,7% so với năm 2022. Riêng tại khu “tam giác vàng” Gangnam (bao gồm Gangnam, Seocho, Songpa), số trẻ dưới 9 tuổi khám bệnh vì trầm cảm và lo âu đã tăng 18,3%, từ 2.797 ca (2022) lên 3.309 ca (2023), vượt xa mức trung bình của Seoul (14%).

Góc nhìn 3: Lỗ hổng pháp lý

Trước sức ép dư luận, Bộ Giáo dục Hàn Quốc đã yêu cầu 17 sở giáo dục địa phương điều tra tình hình kiểm tra đầu vào tại các lớp mẫu giáo tiếng Anh vào tháng 5/2025, dự kiến hoàn tất trong tháng 7. Tuy nhiên, giải pháp này được cho là khó ngăn chặn được tận gốc hiện tượng “thi cử tuổi 4”.

Theo quy định hiện hành (Luật đặc biệt về thúc đẩy bình thường hóa giáo dục công và quản lý học trước), chỉ có học trước tại các trường học mới bị cấm, còn các học viện tư nhân vẫn được phép tổ chức kiểm tra đầu vào. Chỉ khi thu phí kiểm tra hoặc quảng cáo sai sự thật, học viện mới bị xử lý theo Luật Học viện.

Bà Kim Myung-shin nhấn mạnh: “Pháp luật hiện tại không theo kịp thực tế. Đã đến lúc cần sự đồng thuận toàn xã hội để kiểm soát tình trạng sưu giáo tràn lan.”

Lịch sử cho thấy các quy định pháp lý trước đây cũng không thực sự hiệu quả trong việc dập tắt làn sóng giáo dục tư nhân.